![]() |
Acaba demir bir vitamin midir? Yoksa nedir? |
İlk olarak
sanırım vitamin nedir, sorusunun cevabını vermemiz gerekiyor. Vücudumuzu
binlerce değişik protein ve başka organik molekülleri her an sentezleyip bunları
yeni hücreler oluşturmak ve enerji üretmek gibi işlerde kullanır. Böylece
yaşamaya devam edebiliriz. Oysa bazı moleküller vardır ki bunlar yaşamaya devam
edebilmemiz için gerekli olduğu halde vücutta üretilmeleri için bir sistem
yoktur. Bunlar gıdalarda bulunan moleküllerdir ve doğru gıdaları yediğimiz
zaman bu faydalı maddeler vücuda geçerek sağlıklı kalmamıza yardımcı olur.
Herhalde, doğanın bir dengesi sayabileceğimiz birşeydir bu çünkü yiyeceklerde
bolca bulunan bu maddeleri vücudumuz üretmek için bir mekanizma geliştirmeye ihtiyaç
duymamıştır. Ancak, insan kendini hayatta tutan bu mucizevi dengeyi anlamaktan
aciz olduğu için birçok seferler bu gerekli maddeler içeren besinleri tüketmez
hasta olur. İşte bu maddelere vitamin diyoruz. Bağışıklık sistemini ayakta
tutan C vitamini, kemiklerin kırılmasını engelleyen D vitamini ve beyni
çalıştırarak bunamanızı engelleyen B12 vitamini hep bu tür moleküllerdir.
Vitamin olmak için bir şart daha vardır. Organik maddeler vitamin olabilir.
Yani toprakta element olarak bulunup da yiyeceklerden vücuda geçen inorganik
yani karbon, hidrojen ve oksijenden oluşmayan maddeler vitamin değildir. Mesela
kalsiyum, vitamin olmaz çünkü o metal cinsi bir elementtir. Kalsiyuma mineral
deriz.
Demir, vitamin
olmanın ilk iki şartını taşımaktadır. Demir hayatta kalmamız için zorunlu olan
bir elementtir çünkü kan yapmaya yarar. Demir eksikliği nelere yol açar, diye
bir baktığımızda ilk olarak anemi yani kansızlığa sebep olduğunu ve bunu takip
eden zamanlarda kalbin yorulması neticesinde ritim bozukluğu ve kalp büyümesi
gibi hastalıkların ortaya çıkabildiğini görüyoruz. Demir eksikliği özellikle
gebelikte çok tehlikelidir ve düşük riski yaratır. Birçok durumda demir
eksikliği olup bunu gidermeyen hamileler rken doğum yapabilir. Sonuç olarak
demir eksikliği nasıl giderilir, bilmek gerekir ve demir hayati önemi olan bir
maddedir, diyebiliriz. Yiyeceklerden almak zorunda olduğumuz demiri vücut
hiçbir şekilde kendisi yaratamaz. Ancak, demir yine de vitamin değildir çünkü organik
bir molekül değildir. E vitamini yada K vitamini kandine has molekülleri olan
vitaminlerdir ama demir için böyle bir şey söz konusu değildir. Demir bir
elementtir ve bir metal olduğu için organik bir madde de değildir. Bu yüzden
demir bir vitamin sayılmaz. Peki demir nedir?
Demir bir
mineral olarak kabul edilmektedir. Vücutta gerekli olan ve dışarıdan aldığımız
çoğu metal cinsi elementlere mineral diyoruz. Artık demirin bir mineral
olduğunu bildiğinize göre demir minerali içeren gıdalar hangileri öğrenmenin
vakti gelmiş olmalı.