Çok sık olarak görülen bir sebep
olmasa da D vitamini eksikliği bir takım hastalıkların sonucu olabilir. D
vitamini eksikliğine neden olan hastalıklardan birisi malabsorbsiyon yani
emilim bozukluklarıdır. Bu ad altında birçok sindirim sistemi hastalığı
olabilir ve bunlardan bazıları bağırsaklardan D vitamini alınmasını engelliyor
olabilir. Böyle bir hastalığı ortaya çıkarmak için hastanede birçok testin
uygulanması gerekecektir. Kronik böbrek yetmezliği de D vitamini metabolizmasını
sekteye uğrattığı için eksikliğe neden olur. Bu yüzden böbrek hastalarında bu
problem daha sık görülür ve birçok durumda D vitamini takviyesi gerekebilir.
![]() |
Esmer tenliler, güneşten D vitamini alma hususunda açık tenliler kadar şanslı değildir. |
Sağlıklı insanlarda da belli
vücut özellikleri nedeniyle D vitamini seviyesi düşebilir. Mesela esmer tenli kişiler böyle bir riskle karşı karşıyadır. Bildiğiniz gibi her ne kadar birçok
gıda çeşitli oranlarda D vitamini içerse de, D vitamini nelerde bulunur,
sorusuna verilecek yanıt çoğu durumda güneş ışığıdır. Gerçekten güneş
ışınlarını gören cilt hücrelerinizin ürettiği vitamin, D vitamini ihtiyacınızın
önemli bir bölümünü karşılayabilir. Afrika ve diğer sıcak iklimlerin insanları
dik gelen güneş ışınlarından korunmak için zaman içinde kararmış ve D vitamini
sentezi kapasitesi azalmıştır. Bu yüzden sıcak ülkelerin insanları Kuzey
ülkelerine gittiğinde D vitamini eksikliği ile yüz yüze gelebilir.
Soğuk ülkelerde yaşamak yalnızca
koyu renkli teni olanlar için problem değildir. Bu bölgelerde yaşayan herkes de
D vitamini eksikliği riski vardır çünkü güneş ışınları o kadar eğik gelir ki
neredeyse hiçbir faydası olmaz. Mesela İskandinav ülkelerinde güneşten D
vitamini almak imkansızdır. Buralarda oturanlar somon balığı gibi bol miktarda
D vitamini ihtiva eden gıdaları tüketerek D vitamini alırlar.
Bazı durumlarda ise cilt rengi
açık olan bir kişi güneşli bir bölgede yaşadığı halde D vitamini eksikliği
çekebilmektedir. Bunun sebebi kişinin güneşe hiç çıkmaması olabilir. Evden
çıkmayan, sadece camın arkasından güneşi gören ve dışarı çıktığında da
ekseriyetle gölgede duran bir kimse yeterli D vitamin alamayabilir.
Kuşkusuz D vitamini eksikliğine
yol açan şeylerden birisi de yanlış beslenmedir. Eğer D vitamini içeren besinler diyetinizde gereken oranda yer almazsa zaman içinde D vitamini
stoklarınızın tükenmesi kaçınılmazdır. Eğer bütün gün güneş altında durup
stoklarınızı tazelemiyorsanız siz de D vitamini eksikliği yaşayabilirsiniz.
Sebebi ne olursa olsun, D
vitamini eksikliği hafife alınmayacak kadar önemli bir sorundur. Dikkate
alınmadığı takdir de başka rahatsızlıklara yol açabilir ve D vitamini eksikliğinde görülen hastalıklar tehlikeli ve sonuçları kalıcı olabilir.
Bunlardan en çok adı geçen osteoporoz olamakla birlikte D vitamini azlığı kanser
ve hatta alzaymır ile de ilişkilendirilmiştir.